Millenniumdoelstellingen in het echt:
CONGO
Wat betekenen millenniumdoelen als "honger uitroeien", "kind- en moedersterfte terugdringen", "alle kinderen moeten naar de basisschool" in de realiteit? Stijn Vercruysse trok naar Congo, en zag de mensen achter de cijfers en de 'targets'. En soms waren die mensen erop vooruitgegaan, maar soms ook niet. Dit zijn enkele van de miljoenen millenniumverhalen.
STIJN VERCRUYSSE
Honger in vruchtbaar land?
HONGER HEEFT VELE OORZAKEN
DOOR STIJN VERCRUYSSE
Dag 1. Naar het Plateau van Bateke.
Een hoogplateau dat zich uitstrekt over drie landen: Gabon, Congo–Brazzaville en de Democratische Republiek Congo (DRC). De bodem is er vruchtbaar, maar toch is er veel honger. Dat komt omdat er onvoldoende voedsel geproduceerd wordt.
De landbouwers gebruiken verouderde landbouwtechnieken, hebben de bodem uitgeput en er is veel erosie door ontbossing. Vele kinderen zijn ondervoed. De helft is te klein voor zijn leeftijd.
De Belgisch-Congolese Kaloma geeft de kinderen te eten en toont hoe je ondervoeding bij kinderen kan detecteren.
Kaloma voedt de kinderen
Als de oogstreserves opgeraken, zoeken mensen andere manieren om aan eten te geraken.
Mama Louise verzamelt insecten (krekels) en probeert daar haar familie mee te voeden.
De belangrijkste millenniumdoelstelling was de armoede en de honger in de wereld
Maniok is de belangrijkste voedingsbron van de Congolezen. Van de wortel maken ze een soort puree, van de bladeren een soort spinazie, en dit heet fufu of pondu. Vis of rijst eten ze ook heel af en toe, die kopen ze op de markt.
Testproject VRT-Startup
CONGOLEZEN ETEN ZEER WEINIG
HOE DE LANDBOUWPRODUCTIE ALMAAR DAALT
DAG 1 — Plateau van Bateke
Moeder- en kinderlevens redden?
DAG 2 — Kinshasa
KLEINE INGREPEN KUNNEN
EEN GROOT VERSCHIL MAKEN
DOOR STIJN VERCRUYSSE
DAG 2: Een dag in het teken van millenniumdoelstelling 4 en 5:
kinder- en moedersterfte reduceren.
We gaan op stap met een ‘clinique mobile’ van Handicap International in de buitenwijken van Kinshasa. Daar is de gezondheidszorg veel minder toegankelijk dan in het centrum van de stad.
Handicap gaat zelf naar de mensen om hen te leren hoe ze problemen tijdens de zwangerschap en na de bevalling kunnen herkennen. Sommige kinderen komen pas na 5 jaar voor het eerst bij een dokter.
Tabita is 14 jaar en zwanger.
De vader van haar kind is verdwenen. Haar ouders heeft ze al lang niet meer. Haar grootouders verloor ze een paar weken geleden. Ze staat er helemaal alleen voor. Ze is niet van plan om naar de prenatale consultatie te gaan omdat ze dat niet kan betalen. 4 euro kost een eerste consultatie. Dat geld geeft ze liever uit aan eten.
Nochtans, mocht Tabita wél op prenatale consultatie gaan, zou dat haar overlevingskansen en die van haar baby aanzienlijk verhogen. De Wereldgezondheidsorganisatie adviseert vier consultaties.
Eén van de honderden "relais communautaires", een soort straathoekwerkers opgeleid door Handicap International, zal haar proberen te overtuigen om toch bij de dokter langs te gaan.
Het aantal moeders dat hier sterft tijdens de bevalling is gehalveerd,
gedaald van 10 in 2008 tot 4 nu. Of van 556/100.000 naar 222/100.000).
Dit ziekenhuis doet het veel beter dan het Congolees gemiddelde: moedersterfte 730/100.000.
Het verhaal van Immaculée, 7 jaar
Immaculée heeft hersenverlamming opgelopen, vermoedelijk door complicaties tijdens of na de geboorte. Dat komt vaker voor in ontwikkelingslanden. Toen haar papa merkte dat er iets aan de hand was, heeft hij het gezin verlaten. Hij en de lokale gemeenschap geloven dat Immaculée behekst is. Ze wordt uitgestoten. Ze heeft alleen haar moeder die voor haar zorgt, en die heeft haar tot voor kort enkel door een traditionele genezer laten behandelen.
Twee maanden geleden hoorde ze van de ‘clinique mobile’ van Handicap International en besloot ze er heen te gaan. Nu krijgt ze drie kinésessies per week met als bedoeling haar spieren soepeler te maken.
De vooruitgang is opmerkelijk. Immaculée kan opnieuw slikken, ze kan zelf eten naar haar mond brengen. Daarvóór ging dat niet. Veel kinderen met hersenverlamming raken om die reden ondervoed.
Overleven in de sloppenwijken: Débrouillez-vous
HET GRIJPT JE BIJ DE KEEL
EN GAAT DOOR MERG EN BEEN
DOOR STIJN VERCRUYSSE
DAG 3 — Sloppenwijk Pakadjuma in Kinshasa
Dag 3: In de beruchte sloppenwijk
Pakadjuma in Kinshasa ontmoeten we papa Kadhafi en zijn familie.
Kadhafi is net zoals iedereen daar officieel werkloos, maar hij vervaardigt en verkoopt aluminium kookpotten. Hij smelt alle mogelijke aluminium onderdelen en giet de vloeibare aluminium in een mal, om er een kookpot of deksel uit te halen.
Al zijn kinderen helpen mee. Ze gaan bijna nooit naar school. Toegang tot proper water is er amper en er zijn geen toiletten, er zijn geen riolen.
Millenniumdoelstelling 7 ging ondermeer over het verbeteren van het leven van de sloppenwijkbewoners. Hier is er alvast weinig veranderd.
Handicap International, Kristof Vadino.
DAG 4 — Platteland
NAAR SCHOOL GAAN IS één,
IETS LEREN OP SCHOOL IS TWÉÉ
DOOR STIJN VERCRUYSSE
Alle kinderen naar school
Dag 4: Studie van de klinker ‘A’
In een dorpje op het platteland willen we zien hoe het gaat met millenniumdoelstelling 2: gaan alle kinderen naar de basisschool? In dit schooltje alvast niet. Nog niet, want het schooljaar is nog maar net begonnen en niet alle ouders kunnen het schoolgeld (12 euro per trimester) betalen.
Maar wat meer opvalt is de kwaliteit van de lesgevers en de lessen. Exemplarisch voor vele schooltjes in Afrika en in de wereld. De leerkrachten zijn pedagogisch niet gekwalificeerd en de leerlingen leren er maar weinig.
Kwaliteit van het onderwijs is iets waar de nieuwe ‘duurzame’ ontwikkelingsdoelen meer aandacht aan willen geven. En terecht. Dit is een les in het eerste leerjaar.
De volledige reportages van Stijn Vercruysse en zijn ploeg over de resultaten van de millenniumdoelstellingen in Congo zijn te zien in het Journaal vanaf 21 september en op www.deredactie.be. Ook in De Ochtend en De Wereld Vandaag op Radio 1 zal er uitgebreid aandacht besteed worden deze week aan wat de millenniumdoelstellingen nu veranderd hebben.
Centre Mère et Enfant.
In Bumbu, een andere wijk in Kinshasa, gaan we naar het Centre Mère et Enfant. Hier zien we hoe met wat ondersteuning van een hulporganisatie de overlevingskansen van moeder en kind zeer eenvoudig verdubbeld kunnen worden.
Handicap International geeft steun aan dit ziekenhuisje, het enige voor een bevolking van 377.000 inwoners in deze buitenwijk van Kinshasa. Er is 1 gynaecoloog en 23 vroedvrouwen voor 150 bevallingen per maand. De hygiënische omstandigheden en de kwaliteit van de hulpverlening zijn er beter dan op veel andere plaatsen.
v
t
